ქართველი მკითხველისთვის დიდი ხანია კარგად არის ცნობილი რომაელი პოეტის პუბლიუს ოვიდიუს ნაზონის სახელი. მისი ნაწარმოებები სხვადასხვა დროს ითარგმნა, ახლახან კი „ფასტების“ ქართული თარგმანი მიიღო მკითხველმა საჩუქრად, რომელიც გამომცემლობა „ლოგოსმა“ გამოსცა. წიგნში ლექსად არის გადმოცემული სხვადასხვა თქმულება თუ ხალხური ტრადიცია და ლეგენდა – მაგალითად, რატომ არ შეიძლება მაისში ქორწინება და სხვა.  დიდი მწერლის მოღვაწეობაზე და ახალი წიგნის მნიშვნელობაზე გვესაუბრება თსუ-ს ასოცირებული პროფესორი, მთარგმნელი იამზე გაგუა:

„პუბლიუს ოვიდიუს ნაზონი (43-18 წწ) ერთ-ერთი იმ პოეტთაგანია, რომელმაც სამწერლო ასპარეზზე გამოსვლისთანავე მიიქცია საზოგადოებისა და ხელისუფლების  ყურადღება. მისი პოპულარობის ძირითადი მიზეზი, უპირველეს ყოვლისა, მისი ინოვაციური ხედვა იყო. ნაზონი იყო ლექსის ნამდვილი დიდოსტატი, იგი პერსონაჟთა ფსიქოლოგიური პორტრეტების მხატვრად,  საინტერესო მთხრობელად  და  იუმორით დაჯილდოვებულ, მახვილგონიერ პოეტად არის ცნობილი.

ოვიდიუსი იმ პერიოდში ცხოვრობდა, როდესაც რომაული საზოგადოება ტკბებოდა ავგუსტუსის წყალობით მოპოვებული ე.წ. „რომაული მშვიდობით“, რომელმაც მოიტანა სიმშვიდე, ფუფუნება და ხალისიანი ცხოვრება. ამ დროს მკითხველთა დაინტერესებას რომის დიდებული წარსულისადმი ქების შესხმით პოეტი ვეღარ შეძლებდა…

ოვიდიუსი რომაელმა მკითხველმა სატრფიალო ელეგიებით – „ტრფობანი“ გაიცნო,  ქართველმა მკითხველმა კი – მ. ღარიბაშვილის თარგმანით.  მას მოჰყვა „ჰეროიდები“, „ტრფობის  ხელოვნება“, „განკურნება სიყვარულისგან“ და „ქალის სახის ნელსაცხებლები“ (ქართულად თარგმნა იამზე გაგუამ). ოვიდიუსს ეკუთვნის, ასევე, ტრაგედია „მედეა“, რომელმაც, სამწუხაროდ, ჩვენამდე უმნიშვნელო ფრაგმენტის სახით მოაღწია; ამ ნაწარმოებებით იგი რომაელი ახალგაზრდების საყვარელი მწერალი გახდა.

15 წიგნისგან შემდგარი პოემა „მეტამორფოზები“ გვიყვება მითებს სამყაროს შექმნიდან იულიუს კეისრის აპოთეოზამდე. ამ სრულიად ახალი სახის პოემაში საოცარი ოსტატობით არის ერთმანეთთან დაკავშირებული 250-ზე მეტი ბერძნული და რომაული მითი.  ამ პოემამ პოეტს საყოველთაო აღიარება მოუტანა (მისი ქართული თარგმანი ეკუთვნით  ნ. მელაშვილს, ნ. ტონიას, ი. გარაყანიძეს).

სწორედ ამ პერიოდში დაიწყო პოეტმა მუშაობა „ფასტებზე“, რომაულ კალენდარზე, რომელშიც უნდა ასახულიყო თითოეულ თვესთან დაკავშირებული მითოლოგიური გადმოცემები და რიტუალები ახსნა- განმარტებებით.

„ფასტები“ სრულიად  განსხვავებული  ხასიათის თხზულებაა. იგი მოგვითხრობს წელიწადის თვეებთან დაკავშირებულ რიტუალებზე, გვაცნობს თვეების სახელწოდებების ისტორიას. მაგალითად: იანვრის სახელწოდება უკავშირდება ორსახოვანი ღმერთის – იანუსის სახელს, რომელიც ითვლება ყოველგვარი საწყისისა და დასასრულის ღვთაებად. იგი ყველაფერს ამჩნევს, რაც ხდება მის თვალწინ თუ ზურგს უკან. ამიტომ წელიწადი მისით იწყება. თუმცა ადრე ასე არ იყო და რომაული ათთვიანი კალენდარი იწყებოდა მარტის თვით, რომლის სახელწოდებაც ომის ღმერთის – მარსის სახელიდან მომდინარეობს.

რასთან არის დაკავშირებული ჩვეულება, რომ ახალ წელს, ე.ი. 1 იანვარს ტკბილეულით ვუმასპინძლდებით ერთმანეთს? თურმე, ეს იმიტომ ხდება, რომ მთელმა წელმა ტკბილად ჩაიაროს. ან, რატომ არ შეიძლება დაქორწინება მაისის თვეში? ოვიდიუსის განმარტებით, ამ თვეში არის მიცვალებულთა დღე და ამიტომ ქორწინება უიღბლო იქნება. ვფიქრობთ, ასეთი საკითხები ქართველი მკითხველისთვისაც საინტერესო იქნება.

„ფასტები“ რომაელებს შეახსენებდა იმ რიტუალებს, რომელთა შესრულება მათთვის აუცილებელი იყო და რომლებიც არ უნდა დავიწყებოდათ. გარდა ამისა, ამ ნაწარმოებში ბევრ საინტერესო ისტორიულ ამბავსაც ვეცნობით. ამდენად, სრული წარმოდგენა რომ შეგვექმნას ოვიდიუსის შემოქმედებაზე, ამ წიგნის გაცნობა მნიშვნელოვანია, რომლის პირველ ქართულ თარგმანსაც წარმოადგენს წინამდებარე ნაშრომი“,  – ამბობს იამზე გაგუა.