„ვფიქ­რობ, რომ თა­ნას­წო­რო­ბა და ერ­თი­ან­ობა არ­ის ქვეყ­ნის გან­ვი­თა­რე­ბის სა­ფუძ­ვე­ლი. ჩვენ დღეს, რო­გორც არ­ას­დროს, გვჭირ­დე­ბა ერ­თმა­ნე­თის გვერ­დით დგო­მა და დახ­მა­რე­ბა, ურ­თი­ერ­თპა­ტი­ვის­ცე­მა და ტო­ლე­რან­ტო­ბა. მე ღრმად მწამს, რომ კარ­გად სწავ­ლა ჯერ კი­დევ ყვე­ლა­ფე­რი არ არ­ის, ად­ამი­ან­ის საქ­ცი­ელი და და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა გა­ცი­ლე­ბით უფ­რო მეტს ნიშ­ნავს და გა­ცი­ლე­ბით უფ­რო მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია. ჩვენს ქვე­ყა­ნას დღეს სჭირ­დე­ბა ერ­თი­ან­ობა, ხო­ლო ამ ერ­თი­ან­ობ­ას მი­ვაღ­წევთ მხო­ლოდ გა­ნათ­ლე­ბუ­ლი სა­ზო­გა­დო­ებ­ის, ერ­თმა­ნე­თი­სად­მი კე­თილ­გან­წყო­ბი­ლი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბი­სა და ტო­ლე­რან­ტუ­ლი საქ­ცი­ელ­ის შე­დე­გად. ამ ეტ­აპ­ზე, ჩე­მი, რო­გორც სა­ქარ­თვე­ლოს მო­ქა­ლა­ქის დამ­სა­ხუ­რე­ბად, ამ აზ­რის გავ­რცე­ლე­ბა და დამ­კვიდ­რე­ბა მი­მაჩ­ნია“, – ასე გვიხსნიდა საკუთარ მისიას რამდენიმე წლის წინ თსუ-ს სტუდენტი ჯივან მკრტჩიანი. დღეს ის უკვე სამართლის მაგისტრია, რომელმაც ფინალური ნაშრომი 100 ქულაზე დაიცვა და ზუსტად იცის, რომ იმ საქმიანობაში, რომელიც სომხურენოვანი მოსახლეობის საზოგადოებაში ინტეგრაციისთვის აუცილებელია, მთელი თავისი ენერგიით ჩაერთვება.

ახლა, როცა ამ სტრიქონებით ერთ კარგ ახალგაზრდაზე გესაუბრებით, ვერაფრით წარმოიდგენთ, რომ ეს ის პატარა ბიჭია, რომელმაც სამცხე-ჯავახეთში, სოფელ ფოკაში, აბსოლუტურად სომხურენოვან გარემოში დაამთავრა სკოლა და უნივერსიტეტში სრული დაფინანსებით მოხვდა. ამისთვის ჯივანს 4+1 პროგრამა არ დასჭირვებია. ის ქართულს უკვე კარგად ფლობდა, მაგრამ, სანამ აქამდე მოვიდოდა, ერთმა საინტერესო შემთხვევამ გადაწყვიტა მისი და ქართულის ურთიერთობა.

ზღაპარივით ამბავია, რომ პატარა ბიჭმა, რომელიც ქართულად ვერც საუბრობდა და ასოებსაც თითის მიყოლებით კითხულობდა,  ჯერ ქართული ანბანი შეიყვარა და მერე – ენა. ამბობს, ახლაც თუ ცუდ ხასიათზე ვარ, ქართულ ასოებს ვწერ და ვხატავო…  თურმე მაშინაც იმდენად ლამაზად ქარგავდა და ახარატულებდა ანბანს, რომ ერთ დღესაც კორნელი კეკელიძის სახელობის ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრის კონკურსზე მოხვდა. ახლა იხსენებს, რომ ამ ყველაფრის საწყისი მისი ქართული ენის პედაგოგი კლარა ფოცხვერაშვილი იყო – ადამიანი, რომელიც 25 წელზე მეტია ფოკაში ასწავლის ქართულს და იქაური მოსწავლეებისთვის არა მხოლოდ ენის, არამედ ქვეყნის სიყვარულის გაღვივებასაც ახერხებს. სწორედ კლარა მასწავლებელი იყო ის ერთადერთი ადამიანი, რომელსაც ჯივანი ქართულად ეკონტაქტებოდა.

მოგვიანებით კიდევ ერთი გზა მოძებნა ენის სასწავლად – ფოკაში ხშირად ჩადიოდნენ მომლოცველები და ტურისტები, მათ შორის, ქართველებიც. ჯივანი ოჯახის პატარა მაღაზიაში იჯდა, რომ ქართველებს გამოლაპარაკებოდა და ენა გაეტეხა…მიზანი ჯერ კიდევ მაშინ დაისახა – უნდოდა ესწავლა და საკუთარ სოფელს და ხალხს დახმარებოდა. სკოლის დასრულების შემდეგ ეს შესაძლებლობაც მიეცა –  თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე ჩააბარა სრული დაფინანსებით, თუმცა მისთვის ეს ეტაპი ადვილი არ  აღმოჩნდა.

„ჩამოვედი. მეგონა, ჩემი კომუნიკაციის უნარები აქაც გამომადგებოდა, მაგრამ თავიდან ვერაფრით მოვერგე აქაურობას –  გამიჭირდა ურთიერთობები, არავის ვიცნობდი, ქალაქში პირველად ვიყავი და დიდი მომეჩვენა, ვერც საქალაქო მარშრუტებს გავუგე რამე, ეგ კი არა, პირველკურსელებთან შეხვედრის დღეს ფიზიკის დიდი აუდიტორია  მგონი ერთი საათი ვეძებე და ბოლოს ვიღაც ღვთისნიერმა მიმანიშნა – პირდაპირ აუდიტორიის კართან დგახარო – არადა იმ კარს  რამდენჯერმე ავუარ-ჩავუარე… ცალკე პრობლემა იყო ლექციები და სასწავლი მასალა, მაგრამ იმდენად შრომისმოყვარე ვიყავი და იმდენად მიჩვეული მუდმივად ხელის აწევას საკითხის ცოდნის ნიშნად, რომ  მთელი ღამეები ვმეცადინეობდი. თავიდან ვიზეპირებდი, მერე უკვე გაიხსნა გონება და ამაში ჩემმა ლექტორებმა დიდი როლი ითამაშეს“, –  ასე იხსენებს სტუდენტობის პირველ  ხანას ჯივანი.

მას შემდეგ ბევრმა წყალმა ჩაიარა. მონდომების და შრომისმოყვარეობის შედეგად, მისი GPA 4-ს არ ჩამოსცილებია, ინგლისურიც ისწავლა, მაგისტრატურაც კერძო სამართლის განხრით დაასრულა და რამდენჯერმე  გაცვლითი პროგრამებითაც  იმყოფებოდა ევროპის სხვადასხვა ქვეყანაში.

გარდა ამისა, ის უნ­ივ­ერ­სი­ტეტ­ში სწავ­ლის დაწყე­ბის პირ­ვე­ლი­ვე დღი­დან გა­წევ­რი­ან­და სტუ­დენ­ტურ თვით­მმარ­თვე­ლო­ბა­ში. იყო თსუ-ის იურ­იდი­ული ფა­კულ­ტე­ტის გა­ნათ­ლე­ბის დე­პარ­ტა­მენ­ტის წევ­რი; 2019 წელს გახ­და თსუ-ის სა­უკ­ეთ­ესო დეს­პა­ნი; მო­ნა­წი­ლო­ებ­და თსუ-ის იურ­იდი­ული ფა­კულ­ტე­ტის სტუ­დენ­ტურ სა­მეც­ნი­ერო კონ­ფე­რენ­ცი­ებ­ში ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ული სა­მარ­თლის, სის­ხლის სა­მარ­თლის და სა­მო­ქა­ლა­ქო სა­მარ­თლის მი­მარ­თუ­ლე­ბე­ბით, წა­რად­გი­ნა 12 მოხ­სე­ნე­ბა და თით­ქმის ყვე­ლა კონ­ფე­რენ­ცი­აზე მო­იპ­ოვა საპ­რი­ზო ად­გი­ლი. რო­გორც ერთ-ერ­თი ყვე­ლა­ზე მა­ღა­ლი შე­ფა­სე­ბის მქო­ნე და აქ­ტი­ური სტუ­დენ­ტი, ხუთ­ჯერ გახ­და ფა­კულ­ტე­ტის სტი­პენ­დი­ატი. რამდენიმე წლის წინ კი უნივერსიტეტის რექტორმა ის, როგორც საუკეთესო „თსუ დესპანი“ – დააჯილდოვა.

ჯი­ვა­ნი დღეს უკ­ვე კერძო სამართლის მა­გის­ტრია. სულ ცოტა ხნის წინ ოცნებაც აუხდა და პენსილვანიის უნივერსიტეტში 95-პროცენტიანი დაფინანსება მიიღო ბიზნეს სამართლის სპეციალობაზე, მაგრამ  სასწავლებლად წასვლა ამ ეტაპზე ვერ მოახერხა. მიუხედავად ამისა,  ზუსტად იცის, რომ სწავ­ლა უნ­და გა­ნაგ­რძოს უცხო­ეთ­ში, მი­იღ­ოს საუკეთესო გა­ნათ­ლე­ბა და შემ­დეგ ეს ცოდ­ნა სა­კუ­თარ ქვე­ყა­ნას – სა­ქარ­თვე­ლოს მო­ახ­მა­როს.

ჯივანი აქ­ტი­ურ­ადაა ჩარ­თუ­ლი არ­ას­ამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცია „გან­ძის“ საქ­მი­ან­ობ­აში. ასევე  მუ­შა­ობ­და არ­ას­ამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­ში: „სა­ფა­რი“ და „სო­ლი­და­რო­ბის პლატ­ფორ­მა“, ხში­რად ატ­არ­ებს ტრე­ნინ­გებს ის­ეთ არ­ას­ამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­ში, რო­გო­რი­ცაა „ჰელ­ფინგ ჰენ­დი“ და „მსა­ხუ­რო­ბა სა­მარ­თლი­ან­ობ­ის­თვის“. ამ ეტაპზე ის გაეროს პროექტებშია ჩართული და იცის, რომ ბევრი სასიკეთოს საქმის გაკეთებას მოახერხებს. მანამდე კი კიდევ ერთი რამ აქვს დაგეგმილი – ჩაწეროს მოკლე ვიდეოები სომხურ და ქართულ ენებზე და მოსახლეობას გააცნოს, როგორ მუშაობს ადგილობრივი თვითმმართველობა, აღმასრულებელი რგოლები და ა.შ. „ჩემს სოფელში, მაგალითად, არ იციან, რა განსხვავებაა მერიასა და საკრებულოს შორის, არ იციან, რას აკეთებს სოფელში მერის წარმომადგენელი, რა ეხება დეპუტატს და რა – აღმასრულებელი რგოლის წევრს. გზა გაკეთდება თუ რამე რეგულაცია შემოვა, ყველაფერი ერთი კაცის გაკეთებული ჰგონიათ. ამიტომ გადავწყვიტე, პატარა ვიდეორგოლებით ავუხსნა მათ სხვისი ფუნქციებიც და ისიც, თავად რა როლი აკისრიათ სოფლის განვითარებაში, რაც, მგონია, რომ დაეხმარებათ გარემოს გაუმჯობესებაში“, – ამბობს ჯივანი.

ჯი­ვა­ნის გა­ტა­ცე­ბებს შო­რის ბევ­რი სა­ინ­ტე­რე­სო საქ­მი­ან­ობაა: ხა­ტავს პორ­ტრე­ტებს, ქარ­თულ და სომ­ხურ ასო­ებ­ს, თა­ვი­სუ­ფალ დროს კი დღი­ურ­ებს უბ­რუნ­დე­ბა და ასე იმ­ახ­სოვ­რებს იმ დღე­ებს, რო­ცა თავ­გა­მო­დე­ბით ცდი­ლობ­და ქარ­თუ­ლი ეს­წავ­ლა და სა­უკ­ეთ­ესო სტუ­დენ­ტებს შო­რის მოხ­ვედ­რი­ლი­ყო. „სტუ­დენ­ტის დღი­ური“ — ასე ჰქვია მის ნა­წარ­მო­ებს, რომ­ლის წიგ­ნად გამოცემასაც აპრებს და რო­მე­ლიც აუც­ილ­ებ­ლად და­ეხ­მა­რე­ბა არ­აქ­არ­თუ­ლე­ნო­ვან ახ­ალ­გაზ­რდებს ყვე­ლა იმ სიძ­ნე­ლის გა­და­ლახ­ვა­ში, რაც, შე­საძ­ლოა, სა­ზო­გა­დო­ებ­აში ინ­ტეგ­რა­ცი­ის პრო­ცეს­ში შეხ­ვდეთ.

ასეთი ახალგაზრდაა ჯივან მკრტჩიანი, რომელიც ახლა უკვე, როგორც წარჩინებით კურსდამთავრებული, „თსუ დესპანთან ერთად“, ქართული ენის ელჩიცაა არაქართულენოვანი მოსახლეობისთვის.