„ქართულ-ევროპული ლიტერატურული ურთიერთობები”  (ქართულ-ევროპული ლიტერატურული ურთიერთობები XIX საუკუნეში) – ,,Georgian-European literary relations” (Georgian-European Literary relations in the 19 th century) –  ამ სახელწოდებით 2022 წელს LAP LAMBERT Academic Publishing-ის აკადემიური გამომცემლობის მიერ ბერლინში გამოიცა ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის ასოცირებული პროფესორის ეკა ვარდოშვილის მონოგრაფია, რომელშიც ნაჩვენებია, თუ როგორ არის დანახული ევროპელ მწერალთა და მეცნიერთა მიერ საქართველო.

წიგნში დეტალურად არის განხილული, თუ  როგორ ხედავენ  ევროპელი მწერლები ქართულ რეალობას და რას მიიჩნევენ ქართველთა იდენტობის ძირითად მახასიეთბლებად. ამ კუთხით განხილულია ჟან შარდენის, ალექსანდრე დიუმას, სერ ოლივერ უორდოპის, არტურ ლაისტის საქართველოსა და უცხოეთში გამოცემული შრომები. მნიშვნელოვანია, რომ ევროპელი ავტორები ცდილობენ – განიხილონ ქართველთა იდენტობის საკითხები ევროპულთან მიმართებაში, რათა საქართველოს სათანადო ადგილი მიუჩინონ ევროპულ ოჯახში.

ეკა ვარდოშვილის ინფორმაციით, ნაშრომში ასევე საუბარია იმის შესახებაც, თუ რა საერთო ტენდენციები და სახისმეტყველების ფორმები ახასიათებს ქართულ და ევროპულ ლიტერატურას, ასევე იმაზეც, რომ XIX საუკუნის ქართული ლიტერატურა ეფუძნება როგორც ეროვნულ, ასევე, ევროპულ ლიტერატურულ ტრადიციებს და სააზროვნო სისტემას.

„თუ ისტორიას გადავხედავთ, დავინახავთ, რომ  სწორედ ევროპიდან შემოდიოდა ის დემოკრატიული ღირებულებები, რაც დაკავშირებული იყო სახელმწიფოებრივ აზროვნებასთან, რაც ყველაზე მეტად ილია ჭავჭავაძის შემოქმედებაში აისახა“, –  ამბობს მეცნიერი.

მონოგრაფიის პირველ თავში – „საქართველო ევროპულ ლიტერატურულ- საზოგადოებრივ აზროვნებაში“ –  საუბარია იმის შესახებ, თუ როგორ არის დანახული ევროპელ მწერალთა და მოგზაურთა მიერ საქართველო.  ამ კუთხით განხილულია ჟან შარდენის, ალექსანდრე დიუმას, სერ ოლივერ უორდროპის, არტურ ლაისტის საქართველოსა და უცხოეთში გამოცემული შრომები. მეორე თავში  – „საერთო ტენდენციები ქართულ და ევროპულ პოეზიაში“ – საუბარია იმის შესახებ, თუ რა საერთო ტენდენციები და სახისმეტყველების ფორმები ახასიათებს ქართულ და ევროპულ ლიტერატურას, რომ XIX საუკუნის ქართული ლიტერატურა ეფუძნება როგორც ეროვნულ, ასევე ევროპულ ლიტერატურულ  ტრადიციებსა და სააზროვნო სისტემას. ყურადღება ეთმობა ცნობილი უნგრელი პოეტის შანდორ პეტეფის ლექსს “მერანს” და მისი მიმართების საკითხს ნიკოლოზ ბარათაშვილის ,,მერანთან”. ნაჩვენებია, რომ ცის სახისმეტყველება, როგორც ხილულის, ასევე უხილავის დამახასიათებელია ქართველ და ევროპელ პოეტთა ლირიკული ქმნილებებისათვის და მათ საერთო ბიბლიურ-ქრისტიანული საფუძვლები აქვთ. ამ კუთხით განხილულია ბარათაშვილის, ბაირონის, ჰაინეს, ლეოპარდის, შილერის, გოეთეს, ალ. ჭავჭავაძის და სხვათა პოეზია.

მესამე ნაწილში –  „დასავლური ღირებულებები ილია ჭავჭავაძის შემოქმედებაში“ ავტორი განიხილავს პიერ ჟან ბერანჟეს ,,განდეგილს”, როგორც ილია ჭავჭავაძის ,,განდეგილის” ერთ-ერთ  ლიტერატურულ პარალელს. ევროპიდან შემოდიოდა ის დემოკრატიული ღირებულებები, რაც დაკავშირებული იყო სახელმწიფოებრივ აზროვნებასთან, რაც ყველაზე მეტად ილია ჭავჭავაძის შემოქმედებაში აისახა.

აღსანიშნავია ის ფაქტიც, რომ მონოგრაფიაში განხილულია მთელი რიგი საკითხები, რომლებიც ქართულ ლიტერატურათმცოდნეობაში  შესწავლილი არ არის, ამდენად, წიგნი ამ კუთხითაც მნიშვნელოვანი და საყურადღებოა. ნაშრომის მიზანია – გარკვეული როლი შეასრულოს ქართულ-ევროპულ კულტურულ ურთიერთობათა განვითარებაში.