„ყველა ებრაელს აქვს თავისი “ფასადი” და “ინტერიერი”.  არ შეუძლია, სადაც ცხოვრობს, იმ ქვეყნის “ფასადი” არ მოირგოს. ებრაელი როცა ლოცულობს, აუცილებლად შეევედრება უფალს იმ ქვეყნის ბედნიერებასა და მშვიდობას, სადაც თავად ცხოვრობს. ებრაელებს ყველა ქვეყანაში “ინტერიერში” დახურული ცხოვრება ჰქონდათ, საქართველო ერთადერთი ქვეყანაა, სადაც ისინი გახსნილად ცხოვრობენ. ბუნებრივია, ეს ყველაფერი ქართველი ერის განუმეორებელი ტოლერანტული თვისებების გამო ხდებოდა“, – ეს სიტყვები ეკუთვნის ცნობილი ქართველ ებრაელს, მწერალსა და მთარგმნელს, საქართველოს ებრაელთა მსოფლიო  კონგრესისა  და  ებრაულ თემთა ევროკავშირის ორგანიზაციათა წევრსა და  ღირსების  ორდენის  კავალერს ჯემალ აჯიაშვილს, რომელსაც  80 წელი შეუსრულდებოდა.

იუბილესთან დაკავშირებით, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის, თარგმანისა და ლიტერატურული ურთიერთობების ს/ს ინსტიტუტის, დასავლეთ ევროპული ენებისა და ლიტერატურის ს/ს ინსტიტუტის, აღმოსავლეთმცოდნეობის ს/ს ინსტიტუტის, კულტურის კვლევების ს/ს ინსტიტუტისა და ისრაელის ცენტრის ორგანიზებით, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში გაიმართა  სამეცნიერო კონფერენცია “„კულტურათა დიალოგი გრძელდება“. 

თსუ რექტორმა, აკადემიკოსმა ჯაბა სამუშიამ ჯემალ აჯიაშვილს ქართულ-ებრაული ურთიერთობის სიმბოლო უწოდა. „ჯემალ აჯიაშვილის გარეშე წარმოუდგენელია ქართულ-ებრაული 26-საუკუნოვანი ლიტერატურულ-კულტურული ურთიერთობა. უახლესი ქართული ლიტერატურა წარმოუდგენელია ჯემალ აჯიაშვილის შემოქმედებისა და მთარგმნელობითი საქმიანობის გარეშე. იგი ნამდვილი უნივერსიტეტელი იყო. მისი პირველი ნაშრომიც „პირველ სხივში“ გამოქვეყნდა და, აქედან მოყოლებული, ჩვენი საზოგადოება ადევნებდა თვალს მის შემოქმედებას. მე გამოვყოფდი მის ერთ-ერთ თარგმანს – ებრაული შუა საუკუნეების პოეზია, რომელიც, თსუ გამომცემლობაში ჩვენი ახალი პროექტის – „მსოფლიო ლიტერატურის“ ფარგლებში, ხელახლა დაიბეჭდება“, – განაცხადა აკადემიკოსმა ჯაბა სამუშიამ.

სამეცნიერო კონფერენციაზე შეკრებილმა საზოგადოებამ, კოლეგებმა, სტუდენტებმა გაიხსენეს ჯემალ აჯიაშვილი, ისაუბრეს მის სამეცნიერო, კულტურულ, ლიტერატურულ და მთარგმნელობით მოღვაწეობაზე.

თსუ-ის ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის დეკანმა, პროფესორმა ნანა გაფრინდაშვილმა ჯემალ აჯიაშვილის  ცხოვრებასა და  მოღვაწეობაზე  ისაუბრა და აღნიშნა რომ ჭეშმარიტმა უნივერსიტეტელმა, შესანიშნავმა მთარგმნელმა, პოეტმა, მწერალმა და მკვლევარმა ჯემალ აჯიაშვილმა, უდიდესი წვლილი შეიტანა მე-20 საუკუნის ქართული კულტურის განვითარებაში, არაერთ თაობაში გაავრცელა და დაამკვიდრა ის ღირებულებები, რომლებსაც აგერ უკვე ერთი საუკუნეა, უნივერსიტეტი ჩვენს ქვეყანაში ამკვიდრებს.  „მისი მთარგმნელობითი მოღვაწეობა იყო განსაკუთრებული მოვლენა ჩვენი ქვეყნის ისტორიაში, რომელიც შეგვიძლია მოკლედ შევაფასოთ, როგორც ნატიფი და უბადლო. ჯემალ აჯიაშვილი ერთნაირი სიღრმით ეცნობოდა და წარმოაჩენდა სხვადასხვა ეპოქის, ესთეტიკისა და კულტურის წარმომადგენელთა შემოქმედებას. მან შექმნა არაჩვეულებრივი, განუმეორებელი პოეტური სამყარო, მისი განუმეორებელი პოეტური სურათი და ახალი ესთეტიკა დაამკვიდრა ქართულ ლიტერატურულ  სინამდვილეში“,  – განაცხადა პროფესორმა ნანა გაფრინდაშვილმა.

„ყველას თავისი ჯემალ აჯიაშვილი ჰყავს. მართალია, ის არ ყოფილა ჩემი მასწავლებელი, მაგრამ სიყვარულის, მეგობრობის, ურთიერთპატივისცემის მასწავლებელი იყო ყველასთვის. მისი მთარგმნელობითი მოღვაწეობა გამორჩეული იყო ყველასგან თავისი სიღრმითა და პროფესიონალიზმით. ჯემალ აჯიაშვილმა განუზომლად დიდი როლი შეიტანა XX საუკუნის მეორე ნახევრის ქართული ესთეტიკური აზროვნების განვითარებაში. მისი მთარგმნელობითი და პოეტური მოღვაწეობა ქართული კულტურის მეტად მნიშვნელოვანი ნაწილია“, –  აღნიშნა სახელმწიფო ენის დეპარტამენტის თავმჯდომარემ გიორგი ალიბეგაშვილმა.  

მწერალი და მთარგმნელი კიდევ ერთმა მისმა მეგობარმა, ცნობილმა მწერალმა გურამ ოდიშარიამ გაიხსენა: ის იყო ჩუმი, ბიბლიური მდუმარების კაცი, ვისთანაც შეხვედრა და საუბარი გაკვეთილის მომცემი და მრავლის მთქმელი იყო.  პიროვნულად და სულიერად იზრდებოდი მასთან შეხვედრის დროს. ჯემალ აჯიაშვილის პროფესიონალიზმი და ოსტატობა მკითხველის განცვიფრებას იწვევდა. ის თავისი ქვეყნის, მშობლიური კუთხის პატრიოტი იყო, რომელმაც ქართველი და ებრაელი ერების კულტურული ურთიერთობების განმტკიცების საქმეში ფასდაუდებელი ღვაწლი შეიტანა. მან მთელი თავისი მოღვაწეობა ამ ორი უძველესი ერის ურთიერთობას მიუძღვნა და ებრაული პოეტური კლასიკის თარგმანებით გაამდიდრა ქართული პოეზია. იგი ორივე ქვეყნის ღირსეული შვილი იყო. გამოჩენილი საზოგადო მოღვაწე და გამორჩეული ზნეობის ადამიანი, რომელიც მუდამ დაფასებული იქნება როგორც საქართველოში, ასევე – ისრაელში“, – აღნიშნა მწერალმა, გურამ ოდიშარიამ.

ჯემალ აჯიაშვილის მოღვაწეობასა და ქართულ-ებრაულ ურთიერთობებზე ისაუბრეს ასოცირებულმა პროფესორებმა: თინათინ ბოლქვაძემ,  მამუკა ბუცხრიკიძემ, პოეტმა მაყვალა გონაშვილმა და სხვებმა.

იუბილესადმი მიძღვნილ კონფერენციაზე წარმოდგენილი მოხსენებები თემატიკის მიხედვით გადანაწილდა შემდეგ სექციებში: ქართველოლოგია; თარგმანთმცოდნეობა; ლიტერატურათმცოდნეობა; აღმოსავლეთმცოდნეობა; დასავლეთევროპული ენები და ლიტერატურა; კავკასიოლოგია; ამერიკანისტიკა; სლავისტიკა; რუსეთისმცოდნეობა; ფილოსოფია; კულტურის კვლევები; ხელოვნება და სხვა.

სამეცნიერო კონფერენცია „კულტურათა დიალოგი გრძელდება“ ორი დღე მიმდინარეობდა.  კონფერენციაზე მონაწილეობას იღებდნენ როგორც თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პროფესორები, ასევე სხვადასხვა უნივერსიტეტების წარმომადგენლები.  სამეცნიერო  კონფერენციის სხდომებზე  მკვლევრებმა საინტერესო და  მრავალფეროვანი თემები წარმოადგინეს: „მხატვრული თარგმანი, როგორც კვლევა და არტისტული შესრულება“ (აკადემიკოსი ინესა მერაბიშვილი; თსუ); სინაგოგების რეგისტრაციის საკითხი საქართველოში (პროფესორი ნანი გელოვანი, თსუ); „ამირანდარეჯანანიანი“ და აღმოსავლურ–ბიზანტიური სარაინდო  კოდექსი“ (პროფესორი გიორგი ალიბეგაშვილი,  საქართველოს საპატრიარქოს  წმიდა ანდრია პირველწოდებულის  სახელობის  ქართული უნივერსიტეტი); „საერთაშორისო ურთიერთობების ეთიკის პოსტპრაგმატული პერსპექტივა“ (ანასტასია ზაქარიაძე, თსუ) და სხვა..

საიუბილეო ღონისძიებების ფარგლებში გაიმართა ჯემალ აჯიაშვილის პირადი ფოტოების გამოფენა და მის ცხოვრებასა და მოღვაწეობაზე  დოკუმენტური ფილმის ჩვენება. აღსანიშნავია ისიც, რომ თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რექტორის, აკადემიკოს ჯაბა სამუშიას ინიციატივით, ჯემალ აჯიაშვილის 80 წლის იუბილესთან დაკავშირებით ერთჯერადი სტიპენდია დაწესდება, რომელიც ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის ერთ-ერთ წარჩინებულ სტუდენტს გადაეცემა.

ჯემალ აჯიაშვილი 1944 წლის 23 მარტს დაბა სენაკში დაიბადა. ჯემალ აჯიაშვილმა თარგმნა მსოფლიო კლასიკური პოეზიის ნიმუშები: ბიბლიური ფსალმუნები, ანდალუსიელი ებრაელი პოეტების ლექსები, ძველბერძნული და სპარსული პოეზიის ნიმუშები, შექსპირის, ჩიკამაცუს, ტირსო დე მოლინას, კარლო გოცის დრამატული პოემები, დანტეს, პეტრარკას, მიქელანჯელოს, რილკეს სონეტები, ვლადიმერ მაიაკოვსკის, ბორის პასტერნაკის და სხვათა ლექსები.

კოტე მარჯანიშვილის სახელობის დრამატულ თეატრში წარმატებით დაიდგა აჯიაშვილის მიერ ნათარგმნი კარლო გოცის პოემა–ზღაპარი “ცისფერი უკუნეთი“, ჩიკამაცუს პოემა “შეყვარებულთა თვითმკვლელობა კუნძულის ზეციურ ბაგეზე“.

აჯიაშვილი იყო სახელმწიფო პრემიის ლაურეატი, პარიზის ქართულ–ევროპული ინსტიტუტის ილია ჭავჭავაძის სახელობის პრემიის ლაურეატი, მაჩაბლის სახელმწიფო პრემიის ლაურეატი, ღირსების ორდენის კავალერი, მიღებული ჰქონდა “საბა” საუკეთესო თარგმანისთვის  – “ვარსკვლავთა ჩრდილში მაღალთა თანა“.